De 22e editie van Um Zellem staat weer vol verhalen die het verleden van Zelhem en Halle tot leven brengen. Van de geur van petroleum tot de intocht van 500 Leidenaren met een muziekkorps tot Yad Vashem gedecoreerden. Dit nummer brengt grote én kleine geschiedenissen samen.
Precies 100 jaar geleden begon Albert Scheers in Halle met de verkoop van petroleum. Hij trok met paard en wagen door de streek en combineerde zijn handel met werk bij Coops Meelhandel én een eigen boerderij. In 1931 nam zoon Gert het stokje over. Pas in de jaren zestig werd de wagen ingeruild voor een tankauto. (Klein)dochter Gerda Wassink-Scheers blikt terug: “Het was meer dan een bedrijf. Het was een manier van leven.”
Na acht jaar voorzitterschap draagt Evert van den Born de voorzittershamer over aan Jan Ditzel. Van digitalisering tot het Ludger-beeld: onder zijn leiding kreeg het museum een stevige positie in de regio.
Een originele Statenbijbel, vertaling 1637, keerde na de oorlog dankzij een schenking van de familie Tjoonk-Maalderink terug in de Lambertikerk. Deze indrukwekkende kanselbijbel – inmiddels veilig opgeborgen – is niet alleen religieus erfgoed, maar ook een bron van invloed op onze taal.
In 1947 en 1948 kwam de firma Zaalberg uit Leiden met zo’n 500 personeelsleden op vakantie naar Zelhem. Ze namen hun eigen wollen dekens én hun eigen muziekkorps ‘Werkmans Wilskracht’ mee. De intocht was onvergetelijk, de landelijke pers schreef er uitvoerig over.
Vijf inwoners van Zelhem en Halle ontvingen het predicaat ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’ van het Israëlische herinneringscentrum Yad Vashem. Zij boden tijdens de Tweede Wereldoorlog onderdak en hulp aan Joodse medemensen – een indrukwekkend eerbetoon.
Henk Bruggink schrijft in het dialect over ‘de verhuzing uut ’t Loo’. De rubriek Toen en Nu blikt terug op de Smidsstraat, waar ooit tweerichtingsverkeer was en een fietsenrek volstond. En in de rubriek Vrijwilliger in beeld staat Anke Zweverink centraal – actief bij museum Smedekinck en altijd met een glimlach: “Het is hier zo gemeudelek!”
Het nummer sluit af met het gedicht De geeteling, van de hand van C.P.F. van de Werfhorst – een poëtisch eerbetoon aan een vogel die in onze streek tenminste twéé namen heeft.
Um Zellem nr. 22 is vanaf 23 mei verkrijgbaar bij de Read Shop en bij museum Smedekinck, beide in Zelhem.